Aan de ene kant worden de zware problemen benoemd (ongelijke verdeling, uitputting van de natuur) maar anderzijds is een positieve insteek dat de nieuwe technologieën ons kunnen verder helpen. Er wordt mij als lezer voorgehouden dat er een kans op vooruitgang bestaat als we de ontwikkelingen van de vierde revolutie in goede banen kunnen leiden. Ik vind de voorbeelden persoonlijk niet zo aansprekend. Schwab spreekt over drones die medicijnen kunnen distribueren, block-chain technologie die mensen b.v. kan garanderen dat hun eigendom goed geadministreerd is , zelfrijdende auto’s die congestie in steden zou kunnen tegengaan, genetische aanpassingen zodat we ouder kunnen worden, gentech voedsel en virtual reality als hulpmiddel bij educatie. De reden dat ik deze voorbeelden niet sterk vindt is dat in alle genoemde gevallen ook zeer sterke nadelen zijn te bedenken. En hoewel Schwab blijkbaar denkt dat we de toekomst bewust kunnen sturen (hij heeft het over ‘shaping the future’) zal in al deze gevallen blijken dat de vermeende progressie ook weer een ongelooflijk aantal nieuwe en onvermoede vragen oproepen.
Concreet heeft Schwab het in dit deel van het boek over alle stakeholders. Van CEO’s, technologen, politiek leiders en burgerorganisaties zou de input moeten komen over de te kiezen richting. Wat een open deur zeg ! De zwakte in het betoog is dat Schwab op geen enkele wijze aangeeft hoe dat zou moeten plaats vinden. … Bovendien voorziet hij ook zelf problemen. Want hij constateert dat de verschillen tussen continenten zo groot zijn, de westerse landen en delen van Azië liggen ver voor, dat er wel een aantal obstakels aanwezig zijn. Hij benoemt de volgende obstakels;
1-
De ongelijke verdeling van onderwijs en toegang tot de digitale snelweg bergt het risico in zich dat de voordelen van de 4e revolutie geconcentreerd raken op plekken waar deze al buitengewoon goed ontwikkeld zijn.
2-
Op veel plekken zijn de voordelen van de automatisering een de mobiele netwerken wel aanwezig maar heeft dat niet geleid tot nieuwe c.q. Innovatieve banen/industrie.
3-
De 4e revolutie zal veel ongeschoold werk overbodig maken door robotisering en b.v. 3D printing.
Het eerder geuite optimisme in het boek over de kansen van de nieuwe revolutie botst nu met de harde realiteit. De verschillen tussen landen c.q. continenten zullen de eerder geprofeteerde eerlijke verdeling in de weg staan. En het lijkt me terecht dat Schwab mij nu gaat vertellen hoe hij die ongelijkheid te lijf gaat. Op dat punt blijft het boek hangen in bijzonder zwakke voorbeelden zoals het verspreiden van goedkope computers of andere liefdadigheid. Maar dat was toch niet de bedoeling? Het gaat toch niet om liefdadigheid maar om een bewuste keuze waarin alle stakeholders hun zegje doen? Mijn scepcis slaat hier om in het volle besef dat Schwab de schijn wil wekken dat alle stakeholders mee gaan doen maar hij weet dat de ongelijkheid heel heldere keuzes vraagt. Maar die keuzes gaat hij uit de weg door te blijven roepen dat de nieuwe technologie ons kansen biedt. En in het vervolg van het boek gaat hij blijkbaar uitweiden over die ontwikkelingen.
Ik kan me niet aan de indruk onttrekken dat Schwab met een sausje van rechtvaardigheidsdenken en inclusief denken begonnen is maar hij in werkelijkheid ons mededeelt waar het wat hem betreft naar toe gaat.